Świnoujście

Miasto na prawach powiatu, uzdrowisko w północno-zachodnim krańcu Polski, w woj. zachodniopomorskim z portem morskim, położone nad Świną i Morzem Bałtyckim, jedyne w Polsce miasto położone na 3 dużych wyspach: Uznam, Wolin, Karsibór oraz na kilkudziesięciu (łącznie 44) małych, niezamieszkanych wysepkach. Według danych z 31 grudnia 2011 r. miasto zamieszkiwało 41 516 osób, co lokuje miasto na 5. pozycji w województwie pod względem ludności. Granice Świnoujścia obejmują powierzchnię 197,23 km² (2. miejsce w województwie i 8. w kraju), z czego 91,23 km² to powierzchnia lądowa, a 106 km² to powierzchnia wód, w tym Zalewu Szczecińskiego, przez co Świnoujście wyprzedza pod tym względem takie miasta jak: Bydgoszcz, Katowice, Lublin czy Rzeszów.

 

 

 

 

Zabytki chronione prawnie w Świnoujściu:

-układy urbanistyczne z XVIII-XIX w., układ urbanistyczny śródmieścia wybudowany w latach 20. XVIII w. oraz układ urbanistyczny dzielnicy nadmorskiej z lat 40. XIX w.,

-wieża garnizonowego kościoła luterańskiego pw. Marcina Lutra z 1904 r., zniszczonego pod koniec II wojny światowej, obecnie pełni funkcję wieży widokowej i kawiarni (ul. Paderewskiego 7),

-zespół fortów twierdzy Świnoujście nad rzeką Świną, wybudowanych w latach 1848-63 i 1877-1900:

-fort I z lat 1848-60, wysadzony w latach 70. XX wieku w związku z rozbudową świnoujskiego portu,

-fort II – Fort Gerharda (Fort Wschodni). W pomieszczeniach fortu oglądać można ekspozycję dotyczącą świnoujskich fortyfikacji, eksponaty znalezione na ich terenie,

-fort III – Fort Anioła, z lat 1845-58, wzorowany na mauzoleum Hadriana, dzisiejszy Zamek Świętego Anioła w Rzymie,

-fort IV – Fort Zachodni, wybudowany w latach 1843-63, wielokrotnie modernizowany, po wojnie do 1962 stacjonowały tu wojska radzieckie,

-Park Zdrojowy, z XIX wieku,

-kamienica przy ul. Armii Krajowej 13, z ok. 1904,

-kamienica przy ul. Bolesława Chrobrego 21 z 1908 r.,

-zabytkowe kamienice przy ul. Hołdu Pruskiego

-pensjonat „Posejdon” przy ul. Kasprowicza 15, z końca XIX,

-willa ryglowa przy ul. Konopnickiej 2, z 1920 r.,

-gimnazjum przy ul. Narutowicza 10, z lat 1922-27, obecnie Szkoła Podstawowa nr 1,

-gmach poczty przy ul. Piłsudskiego 1, budynek z czerwonej cegły, z 1878, przebudowany w 1900,

-dawny ratusz, z 1805, obecnie Muzeum Rybołówstwa Morskiego na Placu Rybaka, ze zbiorami z historii rybołówstwa, dziejów miasta i regionu, zabytkowymi przyrządami nawigacyjnymi, okazami fauny morskiej, miejsce wielu wystaw.

-wille przy ul. Sienkiewicza 3, 4,

-kamienica z dwiema oficynami na Placu Słowiańskim, z 1906,

-dawny szpital miejski przy ul. Wyspiańskiego 34a, z lat 1914-19 i 1927-29, zespół z budynkami głównym, oddziału zakaźnego oraz park leśny

-pensjonat, ul. Żeromskiego 14, z 1905,

-willa drewniana przy ul. Żeromskiego 28, wybudowana po 1920,

-zespół rzeźni przy ul. Kościuszki 15 z 1911, obejmujący kotłownię z maszynownią, halę uboju zwierząt, wieżę ciśnień, budynek administracyjny (obecnie mieszkalny) przy ul. Kościuszki 13,

-dawna stocznia z lat 1897-1903 przy Wybrzeżu Władysława IV (Basen Północny), obejmujące 2 budynki administracyjne, halę warsztatową (później magazyn), 3 magazyny , wieżyczkę wodowskazową, nabrzeża Basenu Północnego z urządzeniem dźwigowym oraz kolejową wieżę ciśnień, zbudowaną w 1898 z czerwonej cegły i czerwonego granitu, znacznie uszkodzona podczas bombardowań portu w 1945.

Zabytki w dzielnicach Świnoujścia:

-kościół filialny Niepokalanego Poczęcia NMP z XV w., przebudowany w 1826, z ołtarzem gotyckim z XV w. i amboną z XVII w., Karsibór

-cmentarz ewangelicki (nieczynny) przy ul. Kwiatowej, część A z połowy XIX w., część B z lat 1910-14, Karsibór

-dom szachulcowy (chata rybacka), ul. Wierzbowa 7, z początku XIX w., Przytór

-kościół parafialny Najświętszego Serca Pana Jezusa, ul. Sąsiedzka, z 1901-02, Przytór

-Latarnia Morska Świnoujście, ul. Bunkrowa, z lat 1854-57, najwyższa na polskim wybrzeżu (68 m wysokości), znajduje się w rejonie Fortu Wschodniego, na prawym brzegu Świny, 500 m od morza, Warszów